De basis acute zorg-opleiding (BAZ) komt onder hoge druk tot stand. Een aantal hoofden van zorgopleidingen en opleiders acute zorg zocht en vond elkaar deze zomer met als doel die BAZ gezamenlijk te ontwikkelen. Nu werken ze ook samen om te komen tot een landelijk toetsbeleid voor de BAZ-opleiding. Triny van der Ploeg, hoofd Zorgopleidingen van het UMCG Wenckebach Instituut en haar Leidse collega Brigitte Zwartendijk, hoofd opleidingen LUMC, zijn de aanjagers van de samenwerking. ‘We werkten deze zomer met veel energie en gezamenlijkheid aan de inhoud van de landelijke BAZ-opleiding. Maar we zagen ook dat opleiden met EPA’s een flinke verandering is voor de werkvloer. De oude toetsinstrumenten kunnen niet een-op-een worden ingezet voor het bekwaam verklaren. Na de zomer besloten we daarom tot een volgende stap: met hulp van CZO Flex Level toetsinstrumenten ontwikkelen om de praktijk te ondersteunen.’
Eind september organiseerden Van der Ploeg en Zwartendijk daarvoor een heidag voor opleiders acute zorg. ‘We kregen hulp van EPA-experts van CZO Flex Level en maakten echt meters,’ vertelt een enthousiaste Van der Ploeg. ‘Het idee is dat we met deze club komen tot een set voorbeelden van toetsvormen voor het toetsen in de praktijk. Iedere opleider in het land kan daar straks gebruik van maken. Want dat is nadrukkelijk de opdracht vanuit CZO Flex Level: van elkaar leren en met elkaar delen om te komen tot landelijk uniforme opleidingen en zo een landelijk stelsel.’ Van der Ploeg merkt op dat nu de samenwerking ontstaat voor de BAZ met als eerste doel de COVID-opschaling, maar dat ook voor andere (vervolg)opleidingen samenwerking essentieel is om te komen tot een landelijk stelsel.
Ervaring met toetsen delen
‘Het was stimulerend om met andere opleiders ervaringen te delen. Waar we eerder de beurzen voor elkaar gesloten hielden, waait er nu duidelijk een andere wind.’ Aan het woord is Joke Wijntjes, adviseur en onderwijskundige bij de Antonius Academie. In ‘haar’ opleidingscentrum ging het verpleegkundig vervolg-opleiden in 2014 op de schop. De medische vervolgopleidingen waren een voorbeeld voor het nieuwe curriculum. Daardoor werkt de Academie nu al een aantal jaar met ‘thema’s’ die erg lijken op EPA’s. ‘Wij hebben al ervaren welke toetsvormen en manieren van feedback verzamelen goed en welke minder goed passen bij opleiden met kenmerkende beroepsactiviteiten. Daarbij hebben we ook een goed werkend portfolio voor het vastleggen van bekwaam verklaringen. Ik deel die ervaringen graag, en ik vind het ook fijn van anderen te leren.’
Wijntjes is nu lid van een op de heidag in het leven geroepen werkgroep, samen met Marieke van der Horst, onderwijskundige namens CZO Flex Level en Jan van der Koog, opleidingsmanager learning & development aan het Groningse Wenkebach Instituut. Afgesproken is dat alle opleiders een aantal toetsinstrumenten delen waarvan ze denken dat ze geschikt kunnen zijn voor bekwaam verklaren en dat de leden van de werkgroep, samen met enkele praktijkopleiders, daaruit vervolgens een gewogen selectie maken en eventueel aanpassingen doen. ‘Zo zorgen we voor een landelijke overeengekomen inhoud en visie,’ vertelt Van der Ploeg. Geruststellend: ‘En natuurlijk kunnen de opleidingsinstituten zelf nog wat ‘couleur locale’ toevoegen.’
Eenduidigheid leidt tot flexibiliteit
Werkgroeplid Jan van der Koog hecht veel waarde aan het onderwerp toetsen. Hij heeft daarop een duidelijke visie en deelde die op de heidag. ‘Toetsen is een middel om eenduidigheid te bereiken. En dat vind ik belangrijk. Alleen door eenduidigheid in het opleiden creëren we echte flexibiliteit. Een teamleider in Groningen moet er straks op kunnen vertrouwen dat een nieuwe medewerker voor bepaalde beroepsactiviteiten bekwaam is, als die EPA’s heeft behaald in Maastricht.’ Ondanks het gegeven dat Van der Koog een ware ambassadeur is van flexibiliseren én vernieuwen van opleidingen, stelt hij: ‘Ik vind dat de BAZ nu zo snel mogelijk klaar moet zijn. Het water staat zorgverleners alweer aan de lippen. Snelheid is geboden. Daarom introduceren we in Groningen nieuwe dingen in kleine stapjes en alleen als het kan. Herkenbaarheid voor de praktijk staat voor ons bij deze opstartfase voorop. Want realiseer je: bekwaam verklaren en toetsen voor EPA’s betekent echt een grote verandering voor werkbegeleiders en praktijkopleiders in de zorginstellingen.’